Κρύο ντους , ένα ακόμα trend βλ. μέθοδο Wim Hof  ή είναι κάτι που αξίζει την προσοχή μας ? Πόσο μπορούμε να χαμηλώσουμε τη θερμοκρασία και πόση μπορεί να είναι η διάρκεια ενός κρύου ντους, ώστε να αποκομίσουμε τα οφέλη του; Το κρύο νερό υπόσχεται ότι θα κάνει καλό σε διάφορους τομείς της υγείας μας, αλλά εγκυμονεί και κινδύνους. Ας δούμε τι ισχύει και τι πρέπει να προσέξουμε…

Είναι κάτι που ακούμε όλοι μας από μικρά παιδιά. Το έλεγε η γιαγιά μας, το φωνάζουν δυνατά πολυάριθμα άρθρα στο διαδίκτυο. Το κρύο ντους έχει πολλαπλά πιθανά οφέλη, τα οποία περιλαμβάνουν τα πάντα: από τη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος, έως την απώλεια βάρους και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Όμως, πίσω από τους ισχυρισμούς, το κρύο ντους δεν πρέπει να θεωρείται ως θεραπεία ή αντικατάσταση πιο παραδοσιακών (και πιο ζεστών) θεραπειών ευεξίας. Ας δούμε τι απ’ αυτά ισχύει και τι θα πρέπει να προσέχουμε…

ΚΡΥΟ ΝΤΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ STRESS

Η κατάθλιψη επηρεάζει τουλάχιστον το 10% των ενηλίκων. Μια ολιστική μέθοδος θεραπείας που κερδίζει δημοτικότητα είναι η κρυοθεραπεία . Το να κάνετε ένα ολιγόλεπτο κρύο ντους 2 - 3 φορές την εβδομάδα, έχει αποδειχθεί πως βοηθά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Για τα άτομα με κατάθλιψη, το κρύο ντους μπορεί να λειτουργήσει ως ένα είδος ήπιας θεραπείας με ηλεκτροσόκ. Το κρύο νερό στέλνει πολλά ηλεκτρικά ερεθίσματα στον εγκέφαλο. «Τραντάζουν» το νευρικό σύστημα, για να αυξάνουν την εγρήγορση, τη διαύγεια και τα επίπεδα ενέργειας. Οι ενδορφίνες, οι οποίες μερικές φορές ονομάζονται ορμόνες της ευτυχίας, απελευθερώνονται και αυτή η επίδραση οδηγεί σε συναισθήματα ευεξίας και αισιοδοξίας (ναι είναι οι ίδιες ορμόνες που απελευθερώνονται κατά τη διάρκεια της άσκησης – ΩΦΕΛΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ).

ΚΡΥΟ ΝΤΟΥΣ ΑΔΥΝΑΤΙΣΜΑ

Το «λευκό» λίπος είναι το λίπος που συνδέουμε με καταστάσεις όπως η παχυσαρκία και οι καρδιακές παθήσεις, αλλά όλοι γεννιόμαστε με «καφέ» λίπος. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το καφέ λίπος παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία των ενηλίκων. Και το καφέ λίπος ενεργοποιείται από την έκθεση σε κρύα επίπεδα θερμοκρασίας. (Χμμ ίσως για αυτό οι πιο βόρειοι λαοί τείνουν να αποθηκεύουν λιγότερο λίπος στο σώμα τους ). Βέβαια θα ήταν ουτοπικό να λέγαμε ότι τα άτομα που είναι παχύσαρκα, μπορούν απλά να αρχίσουν να κάνουν κρύο ντους, ώστε να χάσουν βάρος χωρίς να αλλάξουν άλλες συνήθειες του τρόπου ζωής τους. Ωστόσο, το να κάνετε ένα κρύο ντους 2 - 3 φορές την εβδομάδα, μπορεί να συμβάλει σε αύξηση του μεταβολισμού με αποτέλεσμα περισσότερο κάψιμο θερμίδων και άρα κάψιμο λίπους. Και αυτό μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας με την πάροδο του χρόνου. Η έρευνα για το πώς ακριβώς τα κρύα ντους βοηθούν τους ανθρώπους να χάσουν βάρος, είναι ακόμα ασαφής. Ωστόσο, δείχνει ότι το κρύο νερό μπορεί να εξομαλύνει ορισμένα επίπεδα ορμονών και να οδηγήσει σε απώλεια βάρους. Να σημειώσουμε ότι έρευνα του Πανεπιστημίου του Καρόλου στην Πράγα που χρονολογείται από το 2000 έχει δείξει πως η βύθιση σε νερό θερμοκρασίας 14 βαθμών Κελσίου (περίπου όσο έχουν οι περισσότερες ελληνικές θάλασσες τον Φεβρουάριο) αυξάνει τον μεταβολισμό κατά το εντυπωσιακό ποσοστό του 350%.

ΤΟ ΚΡΥΟ ΜΠΑΝΙΟ ΒΕΛΤΙΩΝΕΙ ΤΗΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΜΕΙΩΝΕΙ ΤΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΚΑΙ ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΣΑΣ ΠΙΟ ΛΑΜΠΕΡΟ

Μπορεί να αισθανόμαστε άβολα στο να βυθίζουμε το σώμα μας σε κρύο νερό, αλλά μπορεί επίσης να είναι αναζωογονητικό. Αυτό συμβαίνει επειδή το νερό που είναι πιο κρύο από τη φυσική θερμοκρασία του σώματός μας, αναγκάζει το σώμα να εργαστεί ελαφρώς πιο σκληρά για να διατηρήσει τη θερμοκρασία του πυρήνα του. Όταν συμβαίνει τακτικά, το κρύο ντους μπορεί να κάνει το κυκλοφορικό μας σύστημα πιο αποτελεσματικό. Μερικοί άνθρωποι αναφέρουν επίσης ότι το δέρμα και τα μαλλιά τους φαίνονται καλύτερα και πιο λαμπερά ως αποτέλεσμα του κρύου ντους, πιθανώς λόγω της καλύτερης κυκλοφορίας.

ΚΡΥΟ ΝΤΟΥΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ

Οι αθλητές γνώριζαν αυτό το όφελος από την αρχαιότητα κιόλας, ακόμα κι αν μόλις πρόσφατα υπήρξαν δεδομένα που υποστηρίζουν το κρύο νερό ως ένα εργαλείο αποθεραπείας μετά από έναν αθλητικό τραυματισμό βλ. μηχανήματα κρυοθεραπείας  .Πλέον βλέπουμε ολοένα και πιο συχνα στα soial media αθλητές και celebrities να "βυθίζονται" σε ΠΙΣΙΝΕΣ ΚΡΥΘΕΡΑΠΕΙΑΣ / COLD PLUNGE Μπορείτε να δείτε πολλές φορές για αποθεραπεία αθλητές τρεξίματος μαραθωνίου κτλ να βυθίζονται σε βαρέλια – δεξαμενές κρύου νερού (πολλές φορές και με παρουσία πάγου) Είναι ο ίδιος λόγος που η άμεση εφαρμογή πάγου μειώνει τη φλεγμονή  όταν μελανιάζουμε ή σκίζουμε έναν μυ. Μειώνοντας τη θερμοκρασία μιας περιοχής του σώματος, επιταχύνουμε την παροχή φρέσκου οξυγονωμένου αίματος σε αυτήν την περιοχή. Και αυτό είναι που επιταχύνει τον χρόνο αποκατάστασης. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να επωφεληθούν από το κρύο ντους, για να βοηθήσουν το αίμα τους να περάσει πιο γρήγορα στο σώμα τους. Αυτά περιλαμβάνουν άτομα με κακή κυκλοφορία, υψηλή αρτηριακή πίεση και διαβήτη ενώ βοηθάει και στην περίπτωση των DOMS .

ΚΡΥΟ ΝΤΟΥΣ ΤΟ ΠΡΩΙ

Μάλλον ένας όχι και τόσο ευχάριστος τρόπος να ξεκινήσεις τη μέρα σου.. το κρύο μπάνιο το πρωί εκτός ότι μας ξυπνάει (απότομα θα πρόσθετα) και μας αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας που χρειαζόμαστε για να ξεκινήσουμε δυναμικά τη μέρα μας. Όταν το κρύο νερό έρχεται σε επαφή με το σώμα σου, η καρδιά σου χτυπά γρηγορότερα. Αυξάνεται η κυκλοφορία του αίματος και έχεις την ίδια αίσθηση σαν να ήπιες μόλις έναν εσπρέσσο- χωρίς την απογευματινή νύστα που τον ακολουθεί. Άρα καλύτερο κι από καφέ ?!

ΤΟ ΚΡΥΟ ΝΤΟΥΣ ΒΟΗΘΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΔΥΝΑΜΩΝΕΙ ΤΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ  

Το σώμα μας είναι σχεδιασμένο να γίνεται ανθεκτικό στα στοιχεία στα οποία εκτιθέμεθα. Για παράδειγμα, τα λευκοκύτταρα βοηθούν στην καταπολέμηση της μόλυνσης στο σώμα. Το σοκ του κρύου νερού στην κυκλοφορία του αίματος διεγείρει τα λευκοκύτταρα. Αυτό σημαίνει ότι το κρύο ντους μπορεί να βοηθήσει στην αντίσταση του οργανισμού σε κοινές ασθένειες, όπως το κρυολόγημα και η γρίπη.. Σύμφωνα με άρθρο της Λίντσι Μπότομς, που διδάσκει Ψυχολογία της Υγείας στο Πανεπιστήμιο του Χάρτφορντσιρ στη Βρετανία, έρευνα που διεξήχθη στην Ολλανδία έδειξε ότι οι εργαζόμενοι που επιλέγουν κρύο ντους αντί για ζεστό λείπουν λιγότερο από την εργασία τους λόγω ασθενείας.

ΚΡΥΟ ΝΤΟΥΣ ΙΔΑΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ

Εάν πραγματικά επιθυμείτε να κάνετε κρύο ντους, σκεφτείτε ότι η εμπειρία μπορεί να μην είναι ευχάριστη, ιδίως τις πρώτες φορές. Θέλετε λοιπόν να δοκιμάσετε; Λοιπόν, πάρτε βαθιά ανάσα, γιατί το να γυρίσετε το ντους από το H στο C, δεν θα είναι ευχάριστο…
Η διαφορά θερμοκρασίας του νερού μεταξύ του ζεστού που έχετε συνηθίσει και του κρύου, θα είναι πολύ μεγάλη για τον οργανισμό.
Ούτως ή άλλως, για να αποκομίσετε τα όποια οφέλη του κρύου ντους, πρέπει το νερό να έχει αρκετά χαμηλή θερμοκρασία. Αυτό όμως δε σημαίνει πως πρέπει να βουτήξετε σε μπανιέρα γεμάτη παγάκια.
Οι περισσότεροι άνθρωποι κάνουν ντους με ζεστό νερό περίπου στη θερμοκρασία του σώματος (γύρω στους 37 βαθμούς Κελσίου).
Αν είναι στους 40-41 βαθμούς, το νερό είναι καυτό και το δέρμα κοκκινίζει.
Για να θεωρηθεί το νερό κρύο, πρέπει η θερμοκρασία του να είναι 15,5 βαθμοί Κελσίου ή και χαμηλότερη από τη θερμοκρασία του σώματος μας.
Ο οργανισμός χρειάζεται χρόνο για να προσαρμοστεί σε αυτήν τη χαμηλή θερμοκρασία.
Επιπλέον, η έκθεσή του στο κρύο νερό δεν πρέπει να είναι παρατεταμένη.
30 δευτερόλεπτα με 90 δευτερόλεπτα είναι υπεραρκετά για να επιτευχθούν τα οφέλη που προαναφέρθηκαν. Στα τρία λεπτά και πλέον τα πιθανά οφέλη αρχίζουν να χάνονται. Καλό θα ήταν να παίρνουμε συνδυαστικά βαθιές και σταθερές αναπνοές ώστε να προσαρμοστούμε καλύτερα στο σοκ. Οι βαθιές αναπνοές μαζί με το κρύο ντους είναι ένα είδος meditation και μας βοηθάει στην καταπολέμηση του stress.

ΠΩΣ ΝΑ ΕΝΤΑΞΩ ΤΟ ΚΡΥΟ ΝΤΟΥΣ ΣΤΗ ΡΟΥΤΙΝΑ ΜΟΥ

Ο πιο ιδανικός τρόπος για να βάλετε στη ζωή σας ένα κρύο ντους, είναι σταδιακά. Ξεκινήστε χαμηλώνοντας αργά τη θερμοκρασία στο τέλος ενός συνηθισμένου σας ντους. Σταδιακά χαμηλώστε τη θερμοκρασία, ώστε να αρχίσετε να αισθάνεστε λίγο άβολα και συνεχίστε να το κάνετε μέχρι να νιώθετε αρκετά άβολα. Στη συνέχεια, μείνετε κάτω από το νερό για 2 - 3 λεπτά. Η βαθιά αναπνοή θα σας βοηθήσει να μειώσετε την ενόχληση στο μυαλό σας. Την επόμενη φορά που θα δοκιμάσετε αυτή την άσκηση, κάντε το νερό ελαφρώς πιο κρύο. Προσπαθήστε να κρατήσετε για άλλα δύο λεπτά στο πιο κρύο νερό. Αφού εκτελέσετε αυτή τη δραστηριότητα 7 - 10 φορές, θα διαπιστώσετε ότι ίσως ανυπομονείτε να μειώσετε το ζεστό νερό. Εάν όχι, δεν πειράζει, το κρύο ντους δεν είναι για όλους…

ΚΡΥΟ ΝΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Εάν πάσχετε από κάποιο καρδιακό νόσημα, αντισταθείτε στην επιθυμία να υιοθετήσετε το  κρύο ντους. Η αντίδραση του σώματός στο κρύο νερό προκαλεί στιγμιαία πρόσθετο στρες στην καρδιά και μπορεί να οδηγήσει σε ακανόνιστο καρδιακό παλμό ή αρρυθμία. Δώστε χρόνο στο σώμα σας να προσαρμοστεί καθώς ρίχνετε τη θερμοκρασία του νερού. Σίγουρα συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.Γενικότερα, το κρύο ντους δεν αποτελεί μία μαγική θεραπεία για καμία πάθηση. Θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα στις παραδοσιακές θεραπείες, αλλά όχι ως υποκατάστατο.Σε κάθε περίπτωση συμβουλευτείτε τον γιατρό σας και ακούστε το σώμα σας.

Από τη συντακτική ομάδα του Physiomart.gr
Επιμέλεια κειμένου, Γιώργος Καραμάνος