Ο κόσμος είναι μια παιδική χαρά και όλοι αξίζουν ένα χώρο σε αυτήν. Τα πάρκα αποτελούν τον χώρο ανάπαυλας της ανθρωπότητας εδώ και αιώνες. Προσφέρουν μια ανάσα από τη φασαρία της αστικής ζωής, μια ευκαιρία επανασύνδεσης με τη φύση και ευκαιρίες για σωματικές και κοινωνικές δραστηριότητες. Τι γίνεται όμως με εκείνους για τους οποίους τα παραδοσιακά πάρκα μπορεί να αποτελούν πρόκληση;

Σε αυτό το πλαίσιο, τα υπαίθρια πάρκα χωρίς αποκλεισμούς που έχουν σχεδιαστεί για άτομα με αναπηρίες έχουν αναδειχθεί σε φάρο ελπίδας, συμβολίζοντας την ισότητα, την προσβασιμότητα και τη χαρά ανεμπόδιστα και για όλους! Χωρίς εξαιρέσεις!! Ας δούμε ποια είναι τα  οφέλη, πώς ακριβώς σχεδιάζονται, και ποιες χώρες είναι πρότυπα ?

Κατανόηση της ουσίας της ένταξης όλων στα πάρκα

Πέρα από τις υποδομές: Τα πάρκα χωρίς αποκλεισμούς δεν αφορούν μόνο ράμπες και προσβάσιμες κούνιες. Πρόκειται για τη δημιουργία ενός χώρου όπου όλοι, ανεξάρτητα από τις σωματικές ή γνωστικές τους ικανότητες, αισθάνονται ευπρόσδεκτοι.
Αποτελούν μια κοινωνικοπολιτισμική αλλαγή όπου η αποδοχή και η προώθηση της διαφορετικότητας  επιφέρει τη συνειδητοποίηση ότι οι δημόσιοι χώροι πρέπει να αντανακλούν την κοινωνία που εξυπηρετούν. Μια κοινωνία για όλους ! Ένα πάρκο χωρίς αποκλεισμούς είναι μια δήλωση που αναγνωρίζει και γιορτάζει αυτή τη διαφορετικότητα.

Γιατί είναι επιτακτική ανάγκη τα πάρκα χωρίς αποκλεισμούς και πρόσβασης για όλους;

Ολιστική ανάπτυξη: Τα πάρκα παρέχουν λεωφόρους για γνωστική, σωματική και κοινωνική ανάπτυξη. Ένα πάρκο χωρίς αποκλεισμούς διασφαλίζει ότι όλοι μπορούν να αποκομίσουν αυτά τα οφέλη.

Ψυχική ευημερία: Η φύση έχει θεραπευτική δράση. Η δυνατότητα πρόσβασης και απόλαυσης φυσικών χώρων συμβάλλει στην ψυχική ευεξία, μειώνοντας τα αισθήματα απομόνωσης και ενισχύοντας την ευτυχία.

Οικοδόμηση μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς: Τέτοια πάρκα δημιουργούν προηγούμενο για άλλους δημόσιους χώρους και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην προώθηση της ενσυναίσθησης, της κατανόησης και του κοινοτικού - συλλογικού πνεύματος.

Ολοκληρωμένος εξοπλισμός και υποδομές που χρειάζεται

Μονοπάτια με απτικές διαδρομές: Εκτός από την προσβασιμότητα σε αναπηρικά αμαξίδια, τα μονοπάτια αυτά είναι σχεδιασμένα για άτομα με προβλήματα όρασης, παρέχοντας καθοδήγηση με βάση την υφή.

Διαδραστικοί πίνακες παιχνιδιού: Με χαρακτηριστικά που εμπλέκουν διάφορες αισθήσεις, αυτοί οι πίνακες εξυπηρετούν τόσο τις σωματικές όσο και τις γνωστικές προκλήσεις.

Καθίσματα χωρίς αποκλεισμούς: Από καθίσματα με ιμάντες για καλύτερη στήριξη του κορμού μέχρι καθίσματα σχεδιασμένα για να κάθονται δίπλα-δίπλα οι φροντιστές και οι προστατευόμενοι τους, τα καθίσματα χωρίς αποκλεισμούς εξασφαλίζουν ότι όλοι μπορούν να ξεκουραστούν και να απολαύσουν.

Όργανα Γυμναστικής για ΑΜΕΑ : Ο εξοπλισμός άσκησης για άτομα με αναπηρίες έχει σχεδιαστεί για να προσαρμόζεται σε διάφορους φυσικούς περιορισμούς, ενώ παράλληλα παρέχει αποτελεσματική προπόνηση και πάντα με ασφάλεια. Ο συγκεκριμένος τύπος εξοπλισμού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από τη φύση και τη σοβαρότητα της αναπηρίας. Ακολουθούν ορισμένοι συνήθεις τύποι προσαρμοστικού εξοπλισμού άσκησης για ΑΜΕΑ:

Ποδήλατα χειρός: Πρόκειται για σταθερά ποδήλατα προσαρμοσμένα για χρήση με τα χέρια, επιτρέποντας σε άτομα με περιορισμένη ή καθόλου κινητικότητα των ποδιών να κάνουν καρδιοαναπνευστική προπόνηση αλλά και προπόνηση άνω κορμού.

Τροχοί αναπηρικού αμαξιδίου: Αυτά επιτρέπουν στους χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων να "καβαλήσουν" τη θέση τους, μετατρέποντας το αναπηρικό τους αμαξίδιο σε σταθερό εξοπλισμό άσκησης.

Προσαρμοσμένα μηχανήματα κωπηλασίας: Ορισμένα μηχανήματα κωπηλασίας είναι προσαρμοσμένα με καλύτερη στήριξη του καθίσματος και επιλογές λαβής για να εξυπηρετούν άτομα με αναπηρίες.

Προσαρμοσμένα μηχανήματα βαρών: Τα μηχανήματα βαρών μπορούν να προσαρμοστούν ώστε να χρησιμοποιούνται από καθιστή θέση, συχνά σε αναπηρικό αμαξίδιο, ή με τροποποιημένες λαβές και χειρολαβές για άτομα με προβλήματα δύναμης της λαβής ή επιδεξιότητας.

Λόγω της πληθώρας των οργάνων γυμναστικής για ΑΜΕΑ Όταν αναζητάτε εξοπλισμό άσκησης είναι σημαντικό να συμβουλεύεστε φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές ή άλλους σχετικούς επαγγελματίες υγείας και εμπόρους. Αυτοί μπορούν να προσφέρουν συμβουλές προσαρμοσμένες στις ειδικές ανάγκες και συνθήκες του ατόμου.

Εμβάνθυση στα πρότυπα ασφαλείας των πάρκων

Οριοθέτηση διαφορετικών ζωνών: Διαφορετικές ζώνες για διαφορετικές δραστηριότητες συμβάλλουν στην αποφυγή του συνωστισμού και στη μείωση του κινδύνου ατυχημάτων.

Υγιεινή: Δεδομένης της ποικιλόμορφης ομάδας χρηστών, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, τα πρότυπα καθαριότητας πρέπει να είναι άψογα.

Πρωτόκολλα έκτακτης ανάγκης: Το προσωπικό θα πρέπει να είναι εκπαιδευμένο να χειρίζεται ιατρικά επείγοντα περιστατικά και τα πάρκα θα πρέπει να είναι εξοπλισμένα με κιβώτια πρώτων βοηθειών, εξόδους κινδύνου και εύκολη πρόσβαση σε ασθενοφόρα.

Σχεδιασμός με γνώμονα την ενσυναίσθηση: Συμβουλές και βέλτιστες πρακτικές

Συμμετοχή της κοινότητας: Η συμμετοχή των μελών της κοινότητας, ιδίως των ατόμων με αναπηρία, στη διαδικασία σχεδιασμού διασφαλίζει ότι το πάρκο ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες.

Ενσωμάτωση του χώρου στη φύση και το περιβάλλον: Ενσωματώστε φυσικά στοιχεία όπου είναι δυνατόν. Η φύση στην ακατέργαστη μορφή της μπορεί να προσφέρει απαράμιλλα θεραπευτικά αποτελέσματα.

Τακτικές αναβαθμίσεις: Τα πάρκα πρέπει να αναβαθμίζονται τακτικά, ώστε να αντικατοπτρίζουν τις τελευταίες εξελίξεις στον σχεδιασμό και τον εξοπλισμό προσβασιμότητας.

Παγκόσμια παραδείγματα αριστείας ανα τον κόσμο

Σουηδία: Το "Plikta Play Park" της πόλης του Γκέτεμποργκ αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα συμμετοχικότητας και ισότητας προσφέροντας ευκαιρίες παιχνιδιού για παιδιά όλων των ικανοτήτων.

Ιαπωνία: Το πάρκο Ueno του Τόκιο, γνωστό για τα άνθη κερασιάς του, έχει κάνει αξιέπαινα βήματα στην προσβασιμότητα, εξυπηρετώντας τόσο σωματικές όσο και γνωστικές αναπηρίες.

Νότια Αφρική: Το Sea Point Promenade στο Κέιπ Τάουν διαθέτει χώρους παιχνιδιού που έχουν σχεδιαστεί λαμβάνοντας υπόψη τα παιδιά με αναπηρίες, επιδεικνύοντας τη συμμετοχικότητα σε μια χώρα που εξακολουθεί να εξελίσσει τα πρότυπα προσβασιμότητάς της.

Πέρα από τις παραδοσιακές κατηγορίες ας δούμε και μερικά out of the box παραδείγματα.

Θεραπευτικοί κήποι: Αυτοί αξιοποιούν τις θεραπευτικές ιδιότητες της φύσης, συνδυάζοντας την αισθητηριακή διέγερση και χαλάρωση.

Adventure parks - Πάρκα περιπέτειας: Ποιος είπε ότι τα άτομα με αναπηρία δεν αναζητούν συγκινήσεις; Με σχοινιά, προσαρμοσμένους τοίχους αναρρίχησης και πολλά άλλα, αυτά τα πάρκα προκαλούν συγκινήσεις.

Πάρκα τέχνης: Χρησιμοποιώντας εγκαταστάσεις τέχνης και διαδραστικά εργαστήρια, αυτά τα πάρκα προωθούν τη δημιουργικότητα και προσφέρουν οπτική και απτική διέγερση.

Πάρκα μνήμης: Για ηλικιωμένα άτομα, ειδικά για άτομα με Αλτσχάιμερ ή άνοια, αυτά τα πάρκα διαθέτουν εγκαταστάσεις που θυμίζουν περασμένες εποχές, διεγείροντας τη μνήμη και τη νόηση.

Εκπαίδευση, συντήρηση και συνεχής μάθηση

Εκπαίδευση του προσωπικού: Αυτό είναι υψίστης σημασίας. Από την κατανόηση των αποχρώσεων των διαφόρων αναπηριών έως την εκπαίδευση στην αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών, το προσωπικό των πάρκων παίζει καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση μιας ευχάριστης εμπειρίας για όλους τους επισκέπτες.

Ανατροφοδότηση από τους χρήστες: Η συνεχής ανατροφοδότηση από τους χρήστες μπορεί να παρέχει πληροφορίες για τους τομείς βελτίωσης, διασφαλίζοντας ότι τα πάρκα εξελίσσονται και παραμένουν επικεντρωμένα στον χρήστη.

Προκλήσεις που συναντάμε:

Χρηματοδότηση: Ενώ η συμμετοχικότητα είναι ζωτικής σημασίας, συνοδεύεται από ένα τίμημα. Η χρηματοδότηση μπορεί να αποτελέσει πρόκληση, ιδίως σε περιοχές με δημοσιονομικούς περιορισμούς όπως είναι η Ελλάδα.

Ευαισθητοποίηση: Πολλοί μπορεί να μην γνωρίζουν καν την έννοια των πάρκων χωρίς αποκλεισμούς. Η διάδοση της ευαισθητοποίησης και η προβολή των πλεονεκτημάτων μπορεί να προωθήσει την υποστήριξη της κοινότητας.

Πλαίσιο πολιτικής: Οι κυβερνήσεις παγκοσμίως πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στη συμμετοχικότητα για όλους στους δημόσιους χώρους. Ένα ισχυρό πλαίσιο πολιτικής μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για ευρεία αλλαγή.

Ποιό είναι το μέλλον ?

Με την πρόοδο της τεχνολογίας, μπορούμε να περιμένουμε ότι τα μελλοντικά πάρκα χωρίς αποκλεισμούς θα διαθέτουν εγκαταστάσεις επαυξημένης πραγματικότητας, πιο εξατομικευμένο εξοπλισμό παιχνιδιού με βάση τις ατομικές ανάγκες, ακόμη και ρομποτική για να βοηθούν σε διάφορες δραστηριότητες. Το ταξίδι προς έναν κόσμο όπου όλοι έχουν ίση πρόσβαση στη χαρά, την αναψυχή και τη φύση συνεχίζεται. Τα πάρκα χωρίς αποκλεισμούς αποτελούν απόδειξη της προόδου της κοινωνίας και φάρο ελπίδας για ένα μέλλον χωρίς αποκλεισμούς.

Συμπέρασμα για τα πάρκα για όλους

Τα πάρκα χωρίς αποκλεισμούς δεν είναι απλώς χώροι παιχνιδιού. Είναι σύμβολα μιας κοινωνίας που κατανοεί, εκτιμά και γιορτάζει την ποικιλομορφία της. Καθώς κατασκευάζουμε περισσότερους από αυτούς τους χώρους, δεν χαράζουμε απλώς μονοπάτια ή εγκαθιστούμε κούνιες- ανοίγουμε το δρόμο για έναν κόσμο όπου κάθε άτομο, ανεξάρτητα από τις ικανότητές του, αναγνωρίζεται, γίνεται σεβαστό και χαίρεται.

Από τη συντακτική ομάδα του Physiomart.gr