Όλο και περισσότερες φορές ακούμε τα τελευταία χρόνια για λειτουργική προπόνηση (functional training) . Είναι άλλη μια μαρκετίστικη λέξη ή πραγματικά σημαίνει κάτι? Στην πραγματικότητα είναι  κάτι που ο κάθε αθλούμενος θα πρέπει να συμπεριλάβει στην προπόνηση του. Η αλήθεια είναι ότι το functional training – λειτουργική προπόνηση έχει πραγματικό σκοπό και είναι κάτι παραπάνω από μια δραστηριότητα.

Ορισμός του functional training ?

Functional Training είναι ένα πρόγραμμα γυμναστικής, σχεδιασμένο για μια συγκεκριμένη δραστηριότητα, που πρέπει να στοχεύει τόσο στην βελτίωση της απόδοσης, όσο και στην ελαχιστοποίηση των τραυματισμών. (Εverett Harman)

Η βασική λέξη είναι «λειτουργική» δηλαδή αφορά συνολικά όλες τις λειτουργίες του σώματος εστιάζοντας σε όλα τα μοντέλα κίνησης. Ο σκοπός της λειτουργικής προπόνησης είναι να γίνουμε καλύτεροι στις καθημερινές δραστηριότητες μας όπως το να καθόμαστε , να σηκώνουμε και να μεταφέρουμε αντικείμενα , να περπατήσουμε , να πιάσουμε κάτι από ψηλά κτλ.

Πώς Ξεκίνησε ?

Το είδος αυτό άσκησης ξεκίνησε από φυσικοθεραπευτές και εργοθεραπευτές και έπειτα υιοθετήθηκε από γυμναστές και προπονητές σε όλον τον κόσμο.Το functional training στο αρχικό του στάδιο περιλάμβανε ασκήσεις, οι οποίες μιμούνταν τις κινήσεις των  ασθενών που έκαναν στο σπίτι ή στην εργασία τους, με στόχο να επιστρέψουν πιο σύντομα και πιο ομαλά στη καθημερινότητά τους μετά από έναν τραυματισμό ή μια χειρουργική επέμβαση. Οι γυμναστές το χρησιμοποίησαν σε υγιείς αθλητές για την αύξηση της δύναμης τους , της ευλυγισίας , της ακρίβειας , της αντοχής , της εκρηκτικότητας , της ισορροπίας , του συντονισμού , της ιδιοδεκτικότητας και της ταχύτητας ενώ ταυτόχρονα λειτουργούμε με ασφάλεια και προλαμβάνουμε τους τραυματισμούς.

Τί ασκήσεις περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα λειτουργικής προπόνησης?

Ένα πρόγραμμα λειτουργικής άσκησης περιλαμβάνει ασκήσεις που ενεργοποιούν ταυτόχρονα όλο το σώμα όπως καθίσματα , άρσεις θανάτου , προβολές , έλξεις σε μονόζυγο , πιέσεις στήθους , sprint, απότομες αλλαγές κατεύθυνσης  κτλ. Στις ασκήσεις αυτές χρησιμοποιούνται για επιπλέον δυσκολία , ελεύθερα βάρη – βαράκια , λάστιχα γυμναστικής και μπάλες γυμναστικής , μονόζυγο , kettlebells , medicine balls , TRX , πλατφόρμες ισορροπίας , sandbags , plyo boxes , sliders κτλ

Ουσιαστικά αυτή είναι και η διαφορά της άσκησης σε μηχανήματα γυμναστικής , ότι δηλαδή σκοπός είναι η ταυτόχρονη ενεργοποίηση πολλαπλών μυϊκών ομάδων που μιμούνται τις καθημερινές μας κινήσεις. Έτσι κινούμε όλο μας το σώμα σαν ένα σύστημα.

Ένα πλεονέκτημα που προσφέρει η λειτουργική προπόνηση εκτός του άμεσου οπτικού αποτελέματος είναι ότι μαθαίνουμε κινεσιολογία δηλαδή πώς πρέπει να εκτελούμε ,σωστά και με ασφάλεια, κινήσεις.

Στοιχεία λειτουργικού προγράμματος άσκησης

Για να είναι αποτελεσματικό, ένα λειτουργικό πρόγραμμα άσκησης θα πρέπει να περιλαμβάνει διάφορα στοιχεία που μπορούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες ή τους στόχους ενός ατόμου:

  • Βασίζεται σε κινητικά πρότυπα που προσομοιώνουν τις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής.
  • Εξατομίκευση - ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα πρέπει να προσαρμόζεται σε κάθε άτομο. Κάθε πρόγραμμα πρέπει να είναι συγκεκριμένο και να λαμβάνει υπόψιν τους στόχους του κάθε ατόμου. Πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψιν η κατάσταση της υγείας, συμπεριλαμβανομένης της παρουσίας ή του ιστορικού τραυματισμού. Θα πρέπει να γίνει αξιολόγηση για την  κατάλληλη επιλογή της άσκησης και το φορτίο που θα χρησιμοποιηθεί.
  • Ολοκληρωμένο - Θα πρέπει να περιλαμβάνει μια ποικιλία ασκήσεων που ασχολούνται με την ευελιξία, την ενδυνάμωση του πυρήνα, την ισορροπία, τη δύναμη και τη ταχυδύναμη κτλ
  • Προοδευτικότητα - Η δυσκολία θα πρέπει αυξάνει σταθερά όπως και το επίπεδο του ασκούμενου.
  • Να επαναλαμβάνεται συχνά.
  • Χρήση αντικειμένων από την καθημερινή «πραγματικής» ζωή.
  • Εκτελείται σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα.
  • Feedback – από τον φυσικοθεραπευτή – γυμναστή και επανασχεδιασμός του προγράμματος.

Σας ευχόμαστε ένα ευχάριστο πρόγραμμα γυμναστικής.

 

Γράφει η Σοφία Γκότζη,

Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής