Μήπως τελικά αξιοποιήθηκε η δύναμη της μαγειρικής σόδας χωρίς να χρειαστεί οι αθλητές να πληρώνουμε το γαστρεντερικό τίμημα? Σίγουρα πάντως , το τελευταίο «Tour de France» εκτός από ένταση, σούπερ επιδόσεις και μαγικές διαδρομές, άφησε πίσω του κάτι ακόμα που έγινε talk of the town. Μπορούσες να ακούσεις γι’ αυτό ακόμα και στο πιο μικρό ποδηλατάδικο του Παρισιού.

Όλοι μιλούσαν με περίεργο τρόπο για τον Primož Roglič. «Τρώει σούπα πριν από τον αγώνα! Πρέπει να υπάρχει κάποιο ντόπινγκ σε αυτό!». Οι ποδηλάτες του κορυφαίου αυτού αγώνα φτάνουν να καίνε έως και 8.000 θερμίδες την ημέρα. Επομένως φημίζονται για ακραία μείωση της ενέργειάς τους σε κάθε διαθέσιμη μορφή. Αλλά το να ρουφούν μία σούπα πριν από έναν αγώνα, ήταν ομολογουμένως, ασυνήθιστο. Ωστόσο, ο Olof Sköld, διευθύνων σύμβουλος της σουηδικής εταιρείας αθλητικής διατροφής Maurten, ήξερε ακριβώς τι υπήρχε στη σούπα, αν και δεν ήθελε ακόμα να το κατονομάσει.

Το 2015, η Maurten έκανε τη μεγάλη έκπληξη με το νέο της ρόφημα με υδατάνθρακες ένα gel maurten Gel 100, το οποίο ισχυρίστηκε ότι ανακουφίζει από την ενόχληση της πέψης μεγάλων ποσοτήτων ζάχαρης κατά τη διάρκεια της σκληρής άσκησης. Οι απλοί υδατάνθρακες αποτελούν το κύριο καύσιμο για την άσκηση υψηλής έντασης και οι κορυφαίοι αθλητές αντοχής στοχεύουν να λαμβάνουν 60, ή 90, ή ακόμα και 120 γραμμάρια. Πρόκειται δηλαδή για το ισοδύναμο σχεδόν με πέντε gel για κάθε ώρα αγώνα. Μόνο που σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν, αυτές οι ποσότητες απορροφώνται πολύ πιο εύκολα. «Αν βρεθήκατε σε οποιονδήποτε από τους μεγάλους μαραθώνιους το 2015, είχαν άμμο σε κουβάδες στη γραμμή τερματισμού, για να καθαρίσουν όλο τον εμετό των αθλητών. Χάρη στο Maurten αυτό πραγματικά δεν συμβαίνει πια», εξηγεί ο Sköld. Από τεχνικής άποψης, τα παραδοσιακά ενεργειακα gel για τρεξιμο είναι νερό και υδατάνθρακες που απλά αναμιγνύονται σε μορφή σιροπιού και συχνά περιέχουν πρόσθετες αρωματικές ουσίες και συντηρητικά. Το Gel 100 είναι εντελώς διαφορετικό. Είναι μια πηγή βιοπολυμερών, εμπλουτισμένο με ένα μοναδικό μίγμα φρουκτόζης και γλυκόζης (αναλογία 0.8:1) που επιτρέπει την πρόσληψη έως και 100g υδατανθράκων ανά ώρα.

Ενώ η αρχική έρευνα για το εν λόγω ρόφημα με υδατάνθρακες ήταν διφορούμενη, τώρα φαίνεται ότι η φόρμουλα μειώνει πραγματικά τη γαστρεντερική δυσφορία. Η υδρογέλη, η οποία σχηματίζεται στο στομάχι, όταν τα συστατικά του ροφήματος αναμειγνύονται με το οξύ του στομάχου, «κρύβει» αποτελεσματικά τους υδατάνθρακες από τα συστήματα σηματοδότησης του στομάχου, μέχρι να περάσουν με ασφάλεια στο έντερο. Ακόμη και πριν προλάβει να επιβεβαιωθεί η έρευνα, από στόμα σε στόμα το σκεύασμα εξαπλώθηκε γρήγορα τόσο μεταξύ των ελίτ, όσο και των σοβαρών ερασιτεχνών αθλητών.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΣΟΔΑ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ

Οι επιδράσεις του διττανθρακικού νατρίου (σόδα) που ενισχύουν την απόδοση, έχουν ερευνηθεί εδώ και δεκαετίες, ξεκινώντας τουλάχιστον από μια μελέτη του 1984 από τον πρωτοπόρο αθλητικό επιστήμονα David Costill. Η απλή ιστορία είχε ως εξής: Η σκληρή άσκηση παράγει γαλακτικό οξύ που κουράζει τους μύες. Η μαγειρική σόδα είναι μία βάση που μπορεί να εξουδετερώσει την αυξανόμενη οξύτητα στην κυκλοφορία του αίματος και έτσι να εξουδετερώσει έμμεσα τις αρνητικές επιπτώσεις του γαλακτικού οξέος στους μύες. Εκείνη την εποχή, τα αποτελέσματα ενίσχυσης της απόδοσης της μαγειρικής σόδας ήταν τόσο ευρέως αναγνωρισμένα, που η χρήση της θεωρήθηκε «περιορισμένη τεχνική» από τους προδρόμους του Παγκόσμιου Οργανισμού κατά του Ντόπινγκ, που δεν μπορούσαν να απαγορεύσουν τη μαγειρική σόδα. Αντίθετα, υπήρχε ένας πολύ πιο πρακτικός περιορισμός στη χρήση της: ήταν η υπερβολική κατανάλωσή της που προκαλούσε εκρηκτική διάρροια και στομαχικές διαταραχές.

Η σύγχρονη κατανόηση της μυϊκής κόπωσης και των πλεονεκτημάτων της μαγειρικής σόδας, έχει εξελιχθεί από τη δεκαετία του 1990 και έπειτα. Η σκληρή άσκηση πάνω από το όριο παράγει ιόντα γαλακτικού και υδρογόνου. Το γαλακτικό είναι στην πραγματικότητα ένα πολύτιμο καύσιμο, αλλά η αυξανόμενη οξύτητα που σχετίζεται με τα ιόντα υδρογόνου, πιστεύεται ότι επηρεάζει τη συστολή των μυών. Η μαγειρική σόδα στην κυκλοφορία του αίματος βοηθά στην απομάκρυνση αυτών των ιόντων υδρογόνου από τα μυϊκά κύτταρα και τα εξουδετερώνει, εξουδετερώνοντας έτσι και την κόπωση.Σε έναν υγιή άνθρωπο, σε κατάσταση ηρεμίας, το pH του αρτηριακού αίματος είναι ελαφρώς αλκαλικό, περίπου 7.4 και το pH του μυός 7. Μετά από έντονη άσκηση, το αρτηριακό pH μπορεί να μειωθεί σε 7.1, ενώ το pH του μυός σε 6.8. Η μείωση αυτή παρατηρείται λόγω της συσσώρευσης ιόντων υδρογόνου (Η+) στο εσωτερικό του μυός, που προκύπτει είτε λόγω αυξημένης παράγωγης γαλακτικού οξέος, είτε γιατί ο ρυθμός παραγωγής Η+ είναι μεγαλύτερος από τον ρυθμό απομάκρυνσής τους από τον μυ. Η αύξηση των Η+ και η μεταβολική οξέωση, όμως, έχουν σαν αποτέλεσμα να εμφανίζεται γρηγορότερα μυϊκός κάματος και άρα να μειώνεται η απόδοση του αθλητή. Για τον λόγο αυτό, το σώμα μας έχει ομοιοστατικούς μηχανισμούς που ρυθμίζουν την ισορροπία παραγωγής και απομάκρυνσης Η+. Αυτή είναι μια θεωρία. Υπάρχουν και άλλα δεδομένα που σχετίζονται με τα ιόντα καλίου ή γενικότερα, με τον ρόλο των λεγόμενων «ισχυρών ιόντων» ως ομάδα. Ο μηχανισμός είναι ακόμα προς συζήτηση, αλλά τα πρακτικά αποτελέσματα δεν είναι. Η πλειονότητα των μελετών λέει ΝΑΙ, ενισχύει την απόδοση. Το πρόβλημα ήταν πως για ορισμένους αθλητές η χρήση περιορίζεται αναγκαστικά από τα προβλήματα του γαστρεντερικού συστήματος.

Αυτή είναι και η ευρύτερη συναίνεση στον αθλητικό κόσμο. Λειτουργεί, αλλά είναι και επιζήμιο. Οι μισοί αθλητές μπορεί να μην το ανέχονται καθόλου. Για τους άλλους μισούς μπορεί να διαφέρει ως προς το πόσο χρειάζονται να την αφομοιώσουν και πόσο γρήγορα εισέρχεται στο σύστημά τους. Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες για να βρεθούν πιο αξιόπιστα πρωτόκολλα: διαχωρισμένες δόσεις, κάψουλες καθυστερημένης αποδέσμευσης και ακόμη και ένα τοπικό τζελ που ονομάζεται PR Lotion. Αλλά κανένας δεν έχει λύσει πραγματικά το πρόβλημα

Εν τω μεταξύ, υπάρχουν ενδείξεις ότι η μαγειρική σόδα μπορεί να έχει ευρύτερα οφέλη από ό,τι αρχικά πιστεύαμε. Δεδομένου ότι η κύρια λειτουργία της είναι να αντιμετωπίσει τα αυξανόμενα επίπεδα οξύτητας, το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας έχει επικεντρωθεί σε σύντομες, έντονες περιόδους άσκησης που διαρκούν περίπου 1 με 10 λεπτά. Διαφορετικές γραμμές έρευνας υποδηλώνουν ότι μπορεί να επιταχύνει την αποκατάσταση μετά την άσκηση, ρυθμίζοντας την οξεοβασική ισορροπία στο αίμα και ίσως ακόμη και να αυξήσει τις προσαρμογές στην προπόνηση αντοχής μέσω ενός κυτταρικού μηχανισμού σηματοδότησης, που ονομάζεται PGC-1alpha. Και εδώ έρχεται το νέο προιόν της MAURTEN το Maurten Bicarb System είναι ένα προηγμένο αθλητικό συμπλήρωμα ενέργειας που έχει σχεδιαστεί για να βοηθά τους αθλητές να ξεπεράσουν τα όρια της προσπάθειας και της αντοχής κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης.

Το Bicarb System περιλαμβάνει ένα μπολ ανάμιξης, το συστατικό υδρογέλης, το συστατικό διττανθρακικού και πρόσβαση στο Bicarb Digital System.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΦΟΡΜΟΥΛΑ MAURTEN

Πρόκειται για ένα πιθανό αποτελεσματικό «φάρμακο», εφόσον κάποιος πιστέψει τη διαφημιστική εκστρατεία και μπορεί να απαλλαγεί από την ενοχλητική διάρροια. Εκεί είναι που κάνει λοιπόν την εμφάνισή του το Maurten Bicarb System. Η υδρογέλη στο ποτό με υδατάνθρακες, δεν είναι παρά ένα σύστημα παροχής για την εισαγωγή υδατανθράκων στην κυκλοφορία του αίματος, χωρίς να ενοχλεί το στομάχι. Η φόρμουλα περιλαμβάνει την ανάμειξη συστατικών για να γίνει ένας πολτός, που μοιάζει με γιαούρτι (ή σαν σούπα, για ορισμένους παρατηρητές) και στη συνέχεια προσθέτοντας μία κουταλιά από μικροκάψουλες, η κάθε μία με 0,018 γραμμάρια μαγειρικής σόδας. Η κατάλληλη δοσολογία είναι από 0,2 έως 0,3 γραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους, δύο με τρεις ώρες πριν από έναν αγώνα.

«Μετά από εννέα ώρες, είχαν ακόμα ανεβασμένη η απόδοση», ισχυρίζεται ο Mathieu Heijboer, επικεφαλής απόδοσης της ποδηλατικής ομάδας Jumbo Visma, μία από τις οποίες χρησιμοποίηση το Maurten. Οι αγώνες Grand Tour διεξάγονται κατά τη διάρκεια πολλών ωρών και χαρακτηρίζονται από έντονες επιταχύνσεις στους λόφους, στις στροφές και για την κάλυψη των αποστάσεων. «Οι περισσότεροι από τους αναβάτες της ομάδας είχαν πειραματιστεί τουλάχιστον με τη μαγειρική σόδα στο παρελθόν», λέει ο Heijboer, αλλά κάποιοι δεν μπορούσαν να το απολαύσουν. Η φόρμουλα του Maurten φαίνεται πως άλλαξε τα δεδομένα: «Ειδικά οι αναβάτες που αντιμετώπισαν γαστρεντερικά προβλήματα με κανονικούς διανθρακικούς υδατάνθρακες, βρήκαν ότι άλλαξε το παιχνίδι».

Σταδιακά κορυφαίοι αθλητές, άρχισαν να το δοκιμάζουν σε αγώνες. Ενας από τους πρωταγωνιστές των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2022 στο Πεκίνο, ο Nils van der Poel, ο Σουηδός αθλητής ταχύτητας που κέρδισε και τα 5.000 και τα 10.000 μέτρα σε χρόνους ρεκόρ και στη συνέχεια δημοσίευσε ένα μακροσκελές μανιφέστο, αποκαλύπτοντας τα μυστικά της προπόνησής του. Θαμμένη στα μισά του εγγράφου των 62 σελίδων ήταν η αποκάλυψη ότι χρησιμοποιούσε ένα μείγμα διττανθρακικών με Maurten, «το οποίο λειτούργησε πολύ καλά για την κοιλιά μου». Μία από τις πρακτικές προκλήσεις για τον van der Poel ήταν ότι έκανε πολλές από τις προπονήσεις του πρώτα το πρωί, δυσκολεύοντας τη λήψη μαγειρικής σόδας δύο ή τρεις ώρες πριν. Η λύση του; «Θα έπαιρνα τη σούπα το προηγούμενο βράδυ». Ακόμη και μετά από εννέα ώρες ύπνου, είδε μια τυπική ώθηση 4 watt, ή 1%, στις επιδόσεις με το ποδήλατό του και τα επίπεδα διττανθρακικών παρέμειναν υψηλά για πολλές ώρες.

Ο θρύλος του τρεξίματος, Kilian Jornet, επίσης άρχισε να πειραματίζεται με τη μαγειρική σόδα και τη φόρμουλα Maurten. Το δοκίμασε σε έναν δίωρο ορειβατικό αγώνα σκι και σε αντίθεση με όταν είχε δοκιμάσει προηγουμένως σκέτο διανθρακικό νάτριο, το στομάχι του ένιωθε καλά. Το δοκίμασε λοιπόν σε έναν αγώνα 100 μιλίων. «Ειδικά τη δεύτερη φορά που το πήρα, 12 ή 13 ώρες στον αγώνα, οι μύες μου ένιωθαν λιγότερο… αδέξιοι», ισχυρίστηκε. Για τους δρομείς μεσαίων αποστάσεων, το πιο αξιοσημείωτο πλεονέκτημα της μαγειρικής σόδας είναι ότι μειώνει την αίσθηση καψίματος που παράγει η έντονη άσκηση, επιτρέποντάς να πιεστούν σε υψηλότερα επίπεδα γαλακτικού οξέος. Επίσης, τα οφέλη είναι πιο νευρομυϊκά, διατηρώντας τους μύες να λειτουργούν ομαλά ακόμα και μετά από περισσότερες από 12 ώρες.

«Όταν δημιουργούσαμε τη φόρμουλα, μάθαμε πολλά από τα λάθη που κάναμε σχετικά με τις δημοσιεύσεις», λέει ο Sköld. Σκέφτηκαν ότι κανείς δεν θα πίστευε τα εσωτερικά τους δεδομένα και έτσι περίμεναν ανεξάρτητους ερευνητές να δοκιμάσουν τους ισχυρισμούς τους. Αλλά ο κόσμος της διατροφής είναι διαφορετικός από τον κόσμο των φαρμακευτικών προϊόντων. Δεν υπήρξε ανεξάρτητη έρευνα.

Αυτή είναι μία αρκετά ακριβή μαγειρική σόδα. Όχι όμως αν πιστεύετε ότι θα μπορούσε να είναι χρήσιμη στην προπόνηση καθώς και στους αγώνες. Από την άλλη, η φρενίτιδα για τη «σούπα» του Maurten ίσως και να θυμίζει την κετονομανία που κυριάρχησε πριν από μία δεκαετία. Όταν η προσφορά ήταν περιορισμένη, οι ποδηλάτες ήθελαν απελπισμένα να το πάρουν στα χέρια τους και έπεισαν ότι στρέβλωνε τα αποτελέσματα των αγώνων. Τώρα που ο καθένας μπορεί να το αγοράσει για 85 δολάρια, το ενδιαφέρον έχει μειωθεί. Μερικοί άνθρωποι στον κόσμο της ποδηλασίας εξακολουθούν να πιστεύουν ότι μπορεί να είναι χρήσιμο, αλλά όχι και ότι αλλάζει το παιχνίδι.

Γενικότερα υπάρχει ένα ζήτημα με την ηθική της μαγειρικής σόδας. Είναι σαν την καφεΐνη. Ξεκάθαρα ενισχύει την απόδοση, αλλά τόσο συνηθισμένα και με αβλαβή τρόπο, ανεξάρτητα από τη διάρροια, που δεν μπορείς να το ερμηνεύσεις ως απάτη. Ωστόσο, η εύρεση ενός καλύτερου τρόπου παράδοσης, θα μπορούσε να κάνει μεγάλη διαφορά, όπως έκανε και με τους υδατάνθρακες. Η μαγειρική σόδα, αντί για ένα πείραμα γεμάτο κινδύνους, θα μπορούσε να γίνει τυπικό μέρος του οπλοστασίου του αθλητή αντοχής. Ισως δεν είναι επαναστατικό, αλλά θα μπορούσε τελικά να είναι κάτι αρκετά ωφέλιμο…  


Πηγή: womensrunning.com