Martial arts (ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ) και προβλήματα τραυματισμών. Πώς η σωματική έκθεση στα μαχητικά αθλήματα επηρεάζει την υγεία των αθλητών. Ποια αθλήματα εμπεριέχουν τους μεγαλύτερους κινδύνους και γιατί αυτοί αυξάνονται με την εμπειρία και το πέρασμα των χρόνων. Τι δείχνουν οι έρευνες…

Στο “Karate Kid”, ο πάνσοφος, ο ένας και μοναδικό δάσκαλος των παιδικών μας χρόνων, ο Κύριος Μιγιάγκι, υπενθύμιζε πάντα στο μαθητευόμενο αγόρι, Ντάνιελ, ότι: «Είναι αποδεκτό το να ηττηθείς από έναν αντίπαλο, αλλά όχι και το να νικηθείς από τον εσωτερικό σου φόβο». Η αλήθεια είναι ότι ένας από τους μεγάλους φόβους που καλούνται να δαμάσουν όσοι ασχολούνται με τα μαχητικά αθλήματα, είναι εκείνος του τραυματισμού. Τα combat sports ή αλλιώς fight sports αναφέρονται γενικότερα και ως martial arts. Οι πολεμικές αυτές τέχνες λοιπόν, από τη στιγμή που πρόκειται για μάχες ενός εναντίον ενός, είναι απόλυτα φυσιολογικά να οδηγούν τους αθλητές-μαχητές σε αρκετά σοβαρότερα προβλήματα απ’ ότι τα υπόλοιπα αθλήματα που περιέχουν και μικρότερες ή λιγότερο έντονες επαφές.

ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ MARTIAL ARTS (ΕΙΔΗ - ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ)

Ως γνωστών, τα μαχητικά αθλήματα χωρίζονται σε διάφορες κατηγορίες, οι οποίες με τη σειρά τους υποδιαιρούνται. Υπάρχουν π.χ. αυτά που βασίζονται στα χτυπήματα (striking styles) και πρόκειται κυρίως για το καράτε, το μποξ, το taekwondo και το kickboxing. Υπάρχουν και εκείνα που βασίζονται στις λαβές (grappling styles) και αφορούν κατά βάση την πάλη, το τζούντο, το Brazilian jiu-jitsu κτλ. Από εκεί και μετά έρχονται τα… υβριδικά στιλ μάχης, τα οποία περιλαμβάνουν και τις δύο κατηγορίες και αποκαλούνται mixed martial arts.

Γενικότερα λοιπόν, οι ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ βασίζονται σε μία ευρεία γκάμα θεσπισμένων κανόνων αναφορικά με τις τεχνικές, τους επιτρεπόμενους στόχους, το επίπεδο προστατευτικού εξοπλισμού και με ποιον τρόπο αναδεικνύεται ο εκάστοτε νικητής. Εάν μάλιστα διαχωρίσουμε και την ένταση-δύναμη που απαιτεί κάθε ένα από τα εν λόγω αθλήματα, τότε έχουμε τις υποκατηγορίες με βάση την επαφή (light-contact, medium-contact, full-contact). Αν και το καράτε μαζί με το taekwondo, έχουν από μόνα τους περίπου 100 εκατ. ανθρώπους ανά τον κόσμο να ασχολούνται με αυτά, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί ο πραγματικός αριθμός όσων επιλέγουν τα ρινγκ για την άθληση-ευχαρίστησή τους. Το σίγουρο όμως είναι ότι όλοι αυτοί, εκθέτουν σε χτυπήματα και σκληρές κινήσεις το σώμα τους περισσότερο απ’ ό,τι συμβαίνει στα άλλα πιο light αθλήματα και αυτή είναι μία σημαντική παράμετρος των martial arts (πολεμικές τέχνες).

ΤΙ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΙ ΕΡΕΥΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥΣ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ

Το πανεπιστήμιο της Οζάκα πραγματοποίησε μία σχετική έρευνα πάνω σε σπουδαίους αθλητές παγκόσμιας εμβέλειας των martial arts, η οποία εξήγαγε άκρως σημαντικά συμπεράσματα αναφορικά με το είδος, τη συχνότητα και τα αθλήματα που επιφέρουν τους πιο συχνούς και σοβαρούς τραυματισμούς. Όπως είναι εύλογα κατανοητό, οι τραυματισμοί αυξάνονται αναλογικά με την ηλικία και την εμπειρία. Αυτό συμβαίνει επειδή αυξάνονται οι αγώνες-μάχες και γενικότερα η έκθεση. Ένα άλλο χαρακτηριστικό πεδίο που ανέδειξε η έρευνα, είναι ότι τα προβλήματα αυξάνονται κατακόρυφα κατά τη διάρκεια των αναμετρήσεων και ειδικά στις πιο σπουδαίες διοργανώσεις, όπως το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα και οι Ολυμπιακοί Αγώνες.

Πιο συγκεκριμένα, μετρήθηκε ότι σε καράτε και Brazilian jiu-jitsu οι τραυματισμοί στους αγώνες απογειώνονται κατά 46%, ενώ στο kickboxing φτάνουν το απίστευτο ποσοστό αύξησης του 79%. Το αντίστοιχο στις προπονήσεις βρίσκεται στο φυσιολογικό 13%, 8% και 7% αντίστοιχα. Ένα άλλο εκπληκτικό, αλλά εξίσου φυσιολογικό στατιστικό που προέκυψε από την εν λόγω έρευνα είναι ότι για παράδειγμα, στο kickboxing οι ηττημένοι έχουν 3,5φορές μεγαλύτερες πιθανότητες για τραυματισμό. Όσον αφορά μάλιστα τις χρονιές των Ολυμπιακών Αγώνων, οι τραυματισμοί παρουσιάζουν αύξηση της τάξης του 60-70%.

Η έρευνα της Οζάκα επιβεβαίωσε ότι οι τραυματισμοί στα μαχητικά σπορ αφορούν κατά το μεγαλύτερο ποσοστό τους σπασμένα οστά (21%) και κατά δεύτερον, προβλήματα στους συνδέσμους των γονάτων και εξαρθρώσεις (16%). Επίσης, πολύ συχνό φαινόμενο είναι τα κοψίματα στην ευρύτερη περιοχή των ματιών, χτυπήματα στους αγκώνες, σπασμένα δόντια, προβλήματα στον αχίλλειο τένοντα και φυσικά θλάση, μυϊκά τραβήγματα και διάστρεμμα. Μελανιές, εκδορές και αιματώματα δεν λαμβάνονται καν υπόψη, καθώς βρίσκονται στην καθημερινή ρουτίνα όλων των αθλημάτων του χώρου.


* Στους τρεις παρακάτω πίνακες αποτυπώνονται τα αποτελέσματα του Πανεπιστημίου της Οζάκα αναφορικά με τους πιο συχνούς τραυματισμούς και σε ποια από τα μαχητικά αθλήματα μπορούν να συμβούν!

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥΣ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ

Είναι μία σκληρή πραγματικότητα, την οποία γνωρίζουν άπαντες. Τα αθλήματα των πολεμικών τεχνών περιλαμβάνουν την απόλυτη σωματική επαφή. Μάλιστα στα υβριδικά στιλ (mixed martial arts) οι πιθανότητες τραυματισμού αυξάνονται ακόμα περισσότερο. Στα αθλήματα που βασίζονται στα χτυπήματα (striking styles) η πιθανότητα προβλημάτων μειώνεται στην ενδιάμεση βάση, ενώ σε εκείνα που βασίζονται στις λαβές (grappling styles) οι πιθανότητες μειώνονται αισθητά. Η έρευνα έχει δείξει ότι αντίστοιχα στα 1.000 άτομα ανά μαχητικό στιλ θα τραυματιστούν οι 230, 120 και 80. 

ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΜΕΙΩΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ

Όλα τα παραπάνω ωστόσο, αφορούν κυρίως τους αθλητές που συμμετέχουν σε ανταγωνιστικούς αγώνες. Όσοι είναι αρχάριοι ή ενδιάμεσης εμπειρίας και ασκούνται στις πολεμικές τέχνες είτε για να μάθουν αυτοάμυνα, είτε για να παραμένουν σε δράση και άθληση, δεν έχουν απολύτως τίποτα να φοβούνται αρκεί να ακολουθούν τους κανόνες, τις οδηγίες των προπονητών και να έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και τις κινήσεις τους. Βασικά να μην βιάζονται και να μην υπερβαίνουν τα όριά τους. Άλλωστε όπως έλεγε και ο Κύριος Μιγιάγκι: «Πρώτα πρέπει να μάθεις να στέκεσαι και έπειτα πώς θα πετάξεις»! 

Γενικά προσέχουμε τα εξής : 

  • Προθέρμανση : θα πρέπει να κάνουμε μια καλή προθέρμανση στο σώμα μας τόσο για να «ζεσταθεί» όσο και να γίνει πιο ελαστικό (flexibility and mobility) , πάντα ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες του δασκάλου μας. Τρέξιμο , ασκήσεις με ΛΑΣΤΙΧΑ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ , burpees , jumpig jacks , δυναμικές διατάσεις , ρολλαρίσματα , στροφές ώμων και κεφαλιού , foam roller κτλ. Είναι από τα πιο συνήθη. 
  • Εκπαιδευτής : Ο εκπαιδευτής πολεμικής τέχνης , πρέπει να είναι έμπειρος και καταρτισμένος ώστε να σας δείξει με ασφάλεια και σύμφωνα με το επίπεδο σας την σωστή τεχνική.
  • Τεχνική : Το πιο σημαντικό πράγμα για την αποφυγή τραυματισμών σε όλα τα αθλήματα είναι η σωστή τεχνική ! Αφήστε το εγώ σας στην άκρη και μην υπερβάλλεται εαυτόν. Οι ασκούμενοι πρέπει να μάθουν να εκτελούν τις τεχνικές και τις επιθέσεις έχοντας σωστή στάση σώματος και χρησιμοποιώντας την σωστή αναλογία δύναμης.
  • Περιβάλλον : Τα ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ – ΠΑΤΩΜΑΤΑ στα οποία διενεργείτε η κάθε προπόνηση θα πρέπει να είναι ασφαλή. Τα κενά μεταξύ των στρωμάτων ή τυχόν βρεγμένα ή φθαρμένα στρώματα μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμό στα δάχτυλα των ποδιών ή στραμπούληγμα του αστραγάλου.

ΤΙ ΚΑΝΩ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ

Σε περίπτωση τραυματισμού ακολουθήστε τις οδηγίες του δασκάλου σας που θα σας κατευθύνει και θα σας δώσει τις πρώτες βοήθειες (Περίδεση με sports tape αθλητών , παγοκύστες , επιδέσμοι τκλ). Αν ο τραυματισμός είναι ελαφρύς και μυοσκελετικός απευθυνθείτε στον γιατρό ή φυσικοθεραπευτή σας ενώ αν είναι πιο σοβαρός όπως διάσειση, θα πρέπει να πάτε σε κάποιο νοσοκομείο.

Από τη συντακτική ομάδα του Physiomart.gr
Επιμέλεια κειμένου Γιώργος Καραμάνος